Hướng Dẫn Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây Nứa Hiệu Quả, Năng Suất Cao
Cây Nứa không chỉ là biểu tượng văn hóa, một phần không thể thiếu trong đời sống người Việt mà còn là một loài cây mang lại giá trị kinh tế cao và bền vững. Với đặc tính sinh trưởng nhanh, dễ thích nghi và ứng dụng đa dạng, việc trồng và phát triển cây nứa đang ngày càng được quan tâm. Để đạt được hiệu quả và năng suất cao, việc nắm vững kỹ thuật trồng và chăm sóc là vô cùng cần thiết. Bài viết này, với sự đồng hành của Mây Tre An Nguyên – đơn vị luôn đề cao giá trị của nguồn nguyên liệu tự nhiên, sẽ cung cấp cho bạn những hướng dẫn chi tiết nhất. Xem thêm
Đặc điểm sinh học nổi bật: Sinh trưởng nhanh: Đây là một trong những ưu điểm lớn nhất của cây nứa, cho phép thu hoạch trong thời gian tương đối ngắn (thường từ 2-3 năm tuổi). Khả năng tái sinh mạnh: Sau khi thu hoạch, các mầm mới (măng nứa) sẽ tiếp tục phát triển từ gốc, đảm bảo nguồn cung liên tục. Thích nghi rộng: Cây Nứa có thể sinh trưởng trên nhiều loại đất khác nhau, từ đất đồi núi đến đất phù sa ven sông, miễn là thoát nước tốt. Thân dẻo dai, thành mỏng: Đặc điểm này làm cho cây nứa trở thành nguyên liệu lý tưởng cho các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, đồ gia dụng và một số ứng dụng trong xây dựng nhẹ.
Tiềm năng phát triển: Giá trị kinh tế: Cây Nứa là nguồn nguyên liệu cho nhiều ngành nghề như sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ, vật liệu xây dựng, trang trí nội thất (như các sản phẩm đèn nứa, bàn ghế nứa của Mây Tre An Nguyên), làm giấy, và thậm chí là dược liệu. Giá trị môi trường: Rừng nứa đóng vai trò quan trọng trong việc giữ đất, chống xói mòn, cải tạo đất, điều hòa khí hậu và là nơi trú ngụ cho nhiều loài động vật. Phát triển bền vững: Việc trồng và khai thác cây nứa một cách hợp lý góp phần vào phát triển kinh tế nông thôn, tạo công ăn việc làm và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Các phương pháp nhân giống phổ biến: Trồng bằng gốc (tách khóm): Đây là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất. Chọn những khóm nứa khỏe mạnh, từ 1-2 năm tuổi, có nhiều thân bánh tẻ, không sâu bệnh. Khi tách, cần đảm bảo mỗi gốc có ít nhất 2-3 thân và một phần rễ nguyên vẹn. Trồng bằng hom thân hoặc hom cành: Chọn những đoạn thân hoặc cành bánh tẻ, khỏe mạnh, có mắt ngủ rõ ràng. Cắt hom dài khoảng 40-60cm (2-3 mắt). Phương pháp này đòi hỏi kỹ thuật giâm ủ cẩn thận hơn. Trồng bằng hạt (mo nang): Phương pháp này ít phổ biến do cây nứa rất hiếm khi ra hoa kết quả và thời gian từ gieo hạt đến khi thu hoạch kéo dài.
Tiêu chí chọn giống tốt: Nguồn gốc rõ ràng, từ những bụi nứa mẹ khỏe mạnh, năng suất cao, đã được kiểm chứng. Cây giống (gốc hoặc hom) không bị sâu bệnh, không bị dập nát, còn tươi. Đối với gốc, ưu tiên những gốc có mầm ngủ to khỏe. Đối với hom, mắt ngủ phải còn nguyên vẹn, không bị tổn thương.
Thời vụ trồng: Thời điểm trồng cây tre nứa tốt nhất là vào đầu mùa mưa (thường từ tháng 4-7 dương lịch ở miền Bắc và Tây Nguyên, hoặc theo mùa mưa cụ thể của từng vùng). Lúc này, độ ẩm đất và không khí cao, giúp cây dễ bén rễ và phát triển nhanh. Nếu có điều kiện tưới tiêu chủ động, có thể trồng vào các thời điểm khác trong năm, nhưng cần đảm bảo cung cấp đủ nước cho cây.
Lựa chọn và chuẩn bị đất trồng: Loại đất: Cây Nứa không quá kén đất, có thể trồng trên đất đồi, đất feralit, đất phù sa, đất cát pha. Tuy nhiên, đất tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt và có độ pH từ 5.5 - 7.0 là lý tưởng nhất. Tránh trồng ở những nơi đất quá úng nước hoặc quá khô cằn. Làm đất: Dọn sạch cỏ dại, phát quang bụi rậm. Cày bừa kỹ, làm tơi xốp đất. Độ sâu cày khoảng 20-30cm. Lên luống (nếu trồng ở vùng đất thấp, dễ ngập) hoặc đào hố trồng.
Đào hố trồng: Kích thước hố trồng phổ biến là 40x40x40cm hoặc 50x50x50cm, tùy thuộc vào kích thước bầu giống hoặc gốc giống. Khoảng cách trồng: Tùy thuộc vào mục đích trồng (lấy thân, lấy măng) và đặc điểm của loài nứa. Thông thường, mật độ trồng dao động từ 500 - 1000 khóm/ha. Trồng lấy thân: Khoảng cách hàng x hàng là 3-4m, cây x cây là 2-3m. Trồng phòng hộ, chống xói mòn: Có thể trồng dày hơn.
Bón lót: Trước khi trồng khoảng 15-20 ngày, bón lót vào mỗi hố từ 5-10kg phân chuồng hoai mục + 0.2-0.3kg lân supe + 0.1kg vôi bột (nếu đất chua). Trộn đều phân với lớp đất mặt rồi lấp lại hố.
Xử lý cây giống trước khi trồng: Đối với gốc nứa: Cắt bớt phần ngọn, chỉ để lại khoảng 60-80cm tính từ gốc. Có thể ngâm gốc vào dung dịch thuốc kích thích ra rễ trong vài giờ trước khi trồng. Đối với hom nứa: Ngâm hom vào nước sạch 1-2 ngày hoặc dung dịch kích rễ, sau đó giâm vào bầu đất hoặc vườn ươm cho đến khi ra rễ và mầm mới thì mới đem trồng.
Cách trồng: Bới một lỗ nhỏ giữa hố đã bón lót. Đặt gốc/hom nứa thẳng đứng hoặc nghiêng nhẹ vào giữa hố (nếu trồng hom, đặt nghiêng sao cho 1-2 mắt được vùi dưới đất). Lấp đất từ từ, lèn chặt xung quanh gốc để cây không bị lung lay. Lấp đất cao hơn cổ rễ khoảng 5-7cm. Tưới đẫm nước ngay sau khi trồng. Có thể cắm cọc cố định nếu cây giống cao hoặc trồng ở nơi có gió lớn. Phủ một lớp rơm rạ, cỏ khô hoặc lá cây xung quanh gốc để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại.
Tưới nước: Giai đoạn mới trồng (1-2 tháng đầu): Cần tưới nước thường xuyên, đảm bảo đất luôn đủ ẩm để cây nhanh bén rễ. Giai đoạn cây sinh trưởng: Tưới bổ sung vào mùa khô hoặc khi thấy đất khô hạn. Cây Nứa HCM chịu hạn khá tốt nhưng thiếu nước kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sinh trưởng và ra măng.
Làm cỏ và xới xáo: Tiến hành làm cỏ định kỳ, đặc biệt trong 1-2 năm đầu khi cây còn nhỏ, để tránh cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng. Kết hợp xới xáo nhẹ quanh gốc (cách gốc 30-50cm) để đất tơi xốp, thoáng khí. Tránh làm tổn thương rễ.
Bón phân thúc: Năm thứ nhất: Sau khi trồng khoảng 1-2 tháng, khi cây đã bén rễ, bắt đầu bón thúc. Bón 2-3 lần/năm. Lượng bón mỗi lần cho mỗi khóm: 0.1-0.2kg NPK (tỷ lệ 16-16-8 hoặc tương tự) hoặc 2-3kg phân chuồng hoai mục. Bón cách gốc 20-30cm, xới nhẹ lấp phân. Năm thứ hai trở đi: Bón phân 2 lần/năm vào đầu và cuối mùa mưa. Tăng lượng phân bón lên: 0.3-0.5kg NPK/khóm/lần hoặc 5-7kg phân chuồng hoai mục. Có thể bổ sung thêm phân kali vào cuối mùa mưa để tăng độ cứng cáp cho thân nứa. Lưu ý: Nên bón phân khi đất đủ ẩm. Sau khi bón, nếu trời không mưa thì cần tưới nước.
Tỉa thưa và vệ sinh khóm nứa: Từ năm thứ 2-3, khi khóm nứa đã phát triển mạnh, cần tiến hành tỉa thưa. Loại bỏ những cây già cỗi, cây bị sâu bệnh, cây còi cọc, mọc quá dày để tạo không gian cho các mầm măng mới phát triển khỏe mạnh. Giữ lại mỗi khóm khoảng 8-12 cây to khỏe, phân bố đều. Dọn dẹp lá khô, cành gãy trong khóm để hạn chế nơi trú ẩn của sâu bệnh.
Phòng trừ sâu bệnh hại: Sâu hại chính: Sâu vòi voi ăn măng, bọ hung ăn măng, châu chấu, rệp sáp, mối... Bệnh hại chính: Bệnh chổi rồng, bệnh thối măng, bệnh đốm lá... Biện pháp phòng trừ: Trồng cây khỏe, chăm sóc tốt để tăng sức đề kháng. Vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch tàn dư thực vật. Thăm vườn thường xuyên để phát hiện sớm sâu bệnh. Sử dụng các biện pháp thủ công (bắt sâu, loại bỏ cành bệnh) hoặc biện pháp sinh học (sử dụng thiên địch). Chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật khi thật cần thiết, tuân thủ nguyên tắc "4 đúng" và ưu tiên các loại thuốc có nguồn gốc sinh học, ít độc hại.
Thời điểm thu hoạch: Cây Nứa thường cho thu hoạch sau 2-3 năm trồng. Chọn những cây đã đủ tuổi, thân chuyển từ màu xanh đậm sang xanh vàng hoặc vàng nhạt, vỏ cứng, tiếng gõ vào thân kêu đanh. Không nên thu hoạch cây quá non (thân mềm, dễ mối mọt) hoặc quá già (thân giòn, khó uốn). Thời điểm thu hoạch tốt nhất là vào mùa khô (thường từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau) để cây có hàm lượng nước thấp, dễ bảo quản.
Kỹ thuật thu hoạch: Dùng cưa sắc hoặc dao bén để chặt cây. Chặt sát gốc, cách mặt đất khoảng 10-20cm. Vết chặt nên nghiêng để tránh đọng nước. Thu hoạch theo kiểu tỉa chọn, chỉ chặt những cây đạt tiêu chuẩn, giữ lại những cây non và cây mẹ để khóm tiếp tục phát triển. Không nên chặt quá 2/3 số cây trong một khóm.
Sơ chế ban đầu: Sau khi thu hoạch, loại bỏ cành lá. Phân loại cây theo kích thước, chất lượng. Có thể phơi nắng nhẹ hoặc hong gió cho cây ráo nước trước khi vận chuyển hoặc đưa vào xử lý tiếp theo. Đối với Mây Tre An Nguyên, khâu lựa chọn và sơ chế cây nứa sau thu hoạch là cực kỳ quan trọng để đảm bảo chất lượng nguyên liệu cho sản xuất các sản phẩm cao cấp.
Đảm bảo nguồn cung nguyên liệu chất lượng: Những cây nứa được trồng và chăm sóc tốt sẽ cho ra đời những sản phẩm đẹp, bền, đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của thị trường. Bảo vệ môi trường: Khuyến khích trồng nứa theo quy hoạch, hạn chế khai thác tự nhiên bừa bãi. Nâng cao đời sống người nông dân: Tạo sinh kế ổn định, tăng thu nhập cho các hộ gia đình gắn bó với nghề trồng nứa.
Website: https://denmaytre.net/Địa chỉ: 85 Đường số 6, KDC Hoàng Hải, xã Bà Điểm, huyện Hóc Môn, TPHCM Email: maytreannguyen@gmail.com Hotline: 0853 442 442
Nhận xét
Đăng nhận xét